Petai ni’n gweithio mewn ffordd wahanol, beth fyddai posib ei wneud mewn cymunedau er mwyn gweithredu yn lleol ar newid hinsawdd?
Dyma’r cwestiwn oedd wrth wraidd sefydlu GwyrddNi. A dyma ddaeth a chwe menter gymdeithasol yng Ngwynedd ynghŷd i wneud cais am arian gan y Loteri Genedlaethol i wireddu’r syniad o greu mudiad gweithredu ar newid hinsawdd newydd sbon yng Ngwynedd.
Y chwe menter gymdeithasol dan sylw ydi: Datblygiadau Egni Gwledig (DEG) yng Nghaernarfon, Ynni Llŷn ym Mhen Llŷn, Cwmni Bro ym Mro Ffestiniog, Partneriaeth Ogwen yn Nyffryn Ogwen, Yr Orsaf/Siop Griffiths yn Nyffryn Nantlle a Cyd Ynni yn Nyffryn Peris.
Y nod clir oedd sefydlu mudiad fyddai’n dod â phobl ynghŷn yn y bum ardal (yr uchod ac eithrio Caernarfon), i ddysgu am newid hinsawdd ac ystod eang o ffyrdd i ymateb a gweithredu yn wyneb yr her hon, cyn trafod a phenderfynu ar y cyd ar Gynllun Gweithredu Hinsawdd lleol. Ail ran y gwaith fydd gweithredu’r cynllun a gwireddu syniadau’r cymunedau.
Wedi llawer o ymchwil i mewn i’r gwahanol fathau posib o wneud hyn, mae criw GwyrddNi wedi penderfynu mai Cynulliadau Cymunedol yw’r fforwm gorau ar gyfer gweithredu hyn yn ein cymunedau ni yma yng Ngwynedd, ardaloedd sydd eisoes â thraddodiad o ddod ynghŷd boed hynny mewn clwb rygbi, gapel, fore coffi neu ar daith gerdded.
Ganol Mawrth eleni bydd gwahoddiad swyddogol i gofrestru diddordeb mewn ymuno â Chynulliad Cymunedol yn cael ei anfon at holl drigolion yr ardaloedd hyn, a bydd gan bobl (dros 16 oed) dan ddydd Llun 4 Ebrill 2022 i gofrestru. Gallwch wneud hynny ar wefan GwyrddNi hefyd, felly os ydych chi yn byw yn un o ardaloedd GwyrddNi ewch draw i weld: www.gwyrddni.cymru/cymryd-rhan.
Ar ôl y dyddiad cau bydd 50 person yn cael eu dethol ym mhob ardal i fynychu’r cynulliad i gynrychioli’r gymuned ehangach, er mwyn dechrau ar y gwaith cyffrous o lunio Cynllun Gweithredu Hinsawdd ac yn sgil hynny creu dyfodol iach a hapus i’r cymunedau. Mae pob ymdrech yn cael ei wneud gan griw GwyrddNi i sicrhau bod y 50 yn adlewyrchu’r ardal o ran elfennau megis oedran, rhyw, ethnigrwydd, cefndir addysg a barn am newid hinsawdd. Mae hwn yn gyfle i bawb - nid dim ond pobl sy’n poeni am newid hinsawdd. Er mwyn iddo weithio mae angen cefnogaeth a llais y gymuned gyfan.
Yna, wrth glywed gan siaradwyr gwâdd o bob math,rhai yn lleol a rhai o bellach ffwrdd, ac o amryw faes a diwydiant, bydd cyfle i’r 50 ddechrau meddwl a thrafod pa fath o weithgareddau, cynlluniau neu brosiectau i weithredu ar newid hinsawdd fyddai’n gweithio yn eu hardal nhw.
Mae’n holl-bwysig nodi mai hwyluso’r gwaith mae GwyrddNi - rydyn ni yma i ddod â phobl at ei gilydd, i wneud y gwaith trefnu, i wneud y gwaith gweinyddol a’r gwaith caib a rhaw, ond trigolion Pen Llŷn, Bro Ffestiniog, Dyffryn Nantlle, Dyffryn Ogwen a Dyffryn Peris fydd yn llwyr gyfrifol am gynnwys Cynllun Gweithredu Hinsawdd pob ardal. Fel mae Nina Bentley, Hwylusydd GwyrddNi ym Mro Ffestiniog yn esbonio:
“Y peth pwysicaf yn hyn i gyd ydi llais a barn y cymunedau; mae GwyrddNi yma i gydlynnu a hwyluso ond pobl yr ardaloedd hyn fydd yn penderfynu gyda’i gilydd beth fasan nhw yn hoffi ei weld yn digwydd yn lleol i fynd i’r afael â newid hisnawdd, er mwyn sicrhau bod dyfodol iach, ffyniannus, a cadarnhaol ar gyfer cenedlaethau’r dyfodol.”
Am ragor o wybodaeth neu i gysylltu gyda chriw GwyrddNi ewch i www.gwyrddni.cymru neu i gofrestru diddordeb mewn ymuno â chynulliad yn eich ardal chi (Pen Llŷn, Bro Ffestiniog, Dyffryn Ogwen, Dyffryn Nantlle neu Ddyffryn Peris) ewch i www.gwyrddni.cymru/cymryd-rhan a chofiwch eu dilyn ar y cyfryngau cymdeithasol.
Casia Wiliam
Swyddog Cyfathrebu Cymunedol GwyrddNi
Casia@deg.cymru
07973612966